اختلال سلوک

اختلال سلوک Conduct Disorder یکی دیگر از اختلالات ایذایی، کنترل تکانه و سلوک محسوب می شود. ویژگی اصلی اختلال سلوک یک الگوی رفتاری مکرر و پایدار است که در آن حقوق اساسی دیگران یا قواعد یا هنجارهای اجتماعی اصلی مرتبط با سن نقض می شود. این رفتارها در چهار گروه طبقه بندی می شوند: ۱) سلوک پرخاشگرانه که شامل تهدید یا صدمه جسمانی به دیگر افراد یا حیوانات می گردد. ۲) سلوک غیرپرخاشگرانه که باعث از بین رفتن یا صدمه دیدن اموال می گردد. ۳) تقلب یا دزدی ۴) نقض جدی قواعد.

افراد دچار اختلال سلوک غالبا رفتار پرخاشگرانه را آغاز می کنند و واکنش پرخاشگرانه ای به دیگران نشان می دهند. آنها ممکن است که رفتار قلدری، تهدید یا ارعاب دیگران را نشان دهند (از جمله تهدید و ارعاب از طریق پیام دادن در رسانه های اجتماعی). سایر رفتارهای قابل مشاهده عبارتند از: بی رحمی فیزیکی در برابر مردم یا حیوانات؛ دزدی (کلاهبرداری، جعل اسناد، زورگیری،کیف زنی، سرقت مسلحانه)، وادار دیگری به برقراری رابطه جنسی؛ قتل، تخریب عمدی اموال، آتش افروزی، شکستن شیشه های ماشین یا تخریب اموال مدرسه، تقلب، ورود زوری به منزل یا ماشین دیگران، دروغگویی، پیمان شکنی، فریب، و…

ملاک های تشخیصی

برای تشخیص اختلال سلوک بایستی ۳ ملاک زیر در نظر گرفته شود:

A: الگوی رفتاری تکرار شونده و پایداری که در آن حقوق اساسی دیگران یا هنجارها یا قواعد اجتماعی اصلی متناسب با سن نقض می شود و با وجود دست کم ۳ مورد از ۱۵ ملاک زیر در ۱۲ ماه گذشته از هر کدام از طبقه های زیر مشخص می شود و دست کم یک ملاک در ۶ ماه گذشته وجود داشته است:

پرخاشگری نسبت به افراد و حیوانات

۱- غالبا قلدری می کند، تهدید می کند یا دیگران را می ترساند.

۲- غالبا زد و خورد جسمانی را آغاز می کند.

۳- سلاحی به کار می برد که می تواند باعث صدمه جسمانی به دیگران شود (مانند چوب، پاره آجر، بطری شکسته، چاقو، تفنگ).

۴- نسبت به دیگران قساوت جسمی داشته است.

۵- نسبت به حیوانات قساوت جسمی داشته است.

۶- در عین مواجهه با قربانی دست به دزدی زده است (مانند کلاهبرداری، کیف زنی، زورگیری، سرقت مسلحانه).

۷- کسانی را وادار به فعالیت جنسی کرده است.

تخریب اموال

۸- به طور عمدی و به قصد ایجاد آسیب جدی دست به آتش افروزی زده است.

۹- عمدا اموال دیگران را تخریب کرده  است (غیر از آتش افروزی).

تقلب یا دزدی

۱۰- به زور وارد خانه، ساختمان یا ماشین دیگری شده است.

۱۱- اغلب برای به دست آوردن اجناس یا کمک دیگران یا فرار از تعهدات دروغ می گوید (یعنی فریب دادن دیگران).

۱۲- اقلامی با ارزش قابل توجه را بدون مواجه شدن با قربانی دزدیده است (برای بلند کردن اجناس از مغازه ها اما بدون شکستن درب و ورود با زور، جعل اسناد).

نقض جدی مقررات

۱۳- غالبا علیرغم قدغن والدین شب ها بیرون از خانه می ماند که این حالت پیش از ۱۳ سالگی شروع می شود.

۱۴- در حین زندگی با والدین تنی یا ناتنی، دست کم دوبار شب ها از خانه فرار کرده است (و یا یک بار از خانه فرار کرده و برای مدت طولانی باز نگشته است).

۱۵- غالبا از مدرسه گریخته است و شروع این رفتار پیش از ۱۳ سالگی بوده است.

B: این آشفتگی رفتار باعث تخریب بالینی قابل توجه در کارکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی می گردد.

C: اگر فرد در سن ۱۸ سالگی یا بالاتر قرار دارد، ملاک های اختلال شخصیت ضداجتماعی احراز نمی شود.

انواع

نوع شروع دوران کودکی: در این نوع از اختلال سلوک افراد غالبا پسر هستند، به طور مکرر پرخاشگری فیزیکی نسبت به دیگران نشان می دهند، روابط آشفته ای با همسالان دارند، ممکن است در اوایل کودکی اختلال نافرمانی مقابله جویانه داشته باشند و غالبا علایمی دارند که ملاک های کامل اختلال سلوک را قبل از بلوغ برآورده می کند. بسیاری از کودکان با این زیرنوع همچنین به طور همزمان اختلال کم توجهی/ بیش فعالی (ADHD) یا دیگر مشکلات عصبی رشدی را دارند. احتمال تداوم اختلال سلوک تا دوره بزرگسالی در افراد با نوع شروع دوران کودکی بش از افرادی است که اختلال آنها در دوره نوجوانی آغاز شده است.

نوع شروع دوران نوجوانی: افراد دچار اختلال سلوک با نوع شروع دوره نوجوانی در مقایسه با نوع شروع دوران کودکی، با احتمال کمتری رفتارهای پرخاشگرانه نشان می دهند و غالبا روابط با همسالان در آنها بیشتر هنجاری است (گرچه غالبا در همراهی با دیگران مشکلات سلوک نشان می دهند). در این افراد با احتمال کمتری تداوم اختلال سلوک تا بزرگسالی را شاهد خواهیم بود. نسبت ابتلای پسران به دختران در اختلال سلوک نوع شروع در نوجوانی در مقایسه با شروع دوران کودکی متوازن تر است.

نوع شروع نامعین: این نوع زمانی مطرح می شود که اطلاعات کافی برای تعیین سن شروع وجود ندارد.

تشخیص افتراقی

اختلال افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی، اختلالات سازگاری، اختلال کم توجهی/بیش فعالی، اختلال نافرمانی مقابله جویانه، اختلال انفجاری متناوب. 

 

منبع: راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی ویرایش پنجم DSM-5، انجمن روان پزشکی آمریکا ۲۰۱۳، ترجمه دکتر فرزین رضاعی و دیگران، انتشارات ارجمند

 

   این مطلب را به اشتراک بگذارید